LUZHNIKI STADYUMU (Moskova – RUSYA)

E-Posta Aboneliği

LUZHNIKI STADYUMU (Moskova – RUSYA)

Luzhniki Stadyumu Rusya’nın başkenti Moskova’da inşa edilmiş, 78.360 kişilik kapasitesiyle Rusya’nın en büyük, Avrupa’nın ise sayılı büyük stadyumları arasındadır. Açıldığı yıllarda “Merkez Lenin Stadyumu” olan stadyum, günümüzde “Luzhniki Olympic Complex Grand Sports Arena” ya da “Luzhniki Stadyumu” isimleri ile anılmaktadır. Geçmişten günümüze stadyumu aralarında Rusya Milli Futbol Takımı, Spartak Moskova ve Rubin Kazan takımlarının da olduğu bir çok takım kullanmıştır.

II. Dünya Savaşı sonrası ülkeyi yeniden yapılandıran Sovyetler Birliği (SSCB) Yönetimi, futbol alanında da dünya üzerinde söz sahibi ülkeler arasında yer alabilmek adına, yüksek kapasiteli bir stadyum inşa etmek istemektedir. Projelendirme aşamasının ardından 1954 yılının sonlarına doğru Moskova Nehri kıyısında bir araziye stadyumun inşaatı başlamış ve 450 gün gibi kısa bir süre sonra, 31 Temmuz 1956’da açılmıştır.

Açıldığı tarihlerde 103.000 kişi kapasitesi olan stadyum, 1980 yılına kadar önemli spor organizasyonlarına ev sahipliği yapamamıştır. 1980 yılında ise Yaz Olimpiyat Oyunları’nın açılış, kapanış ve birçok spor dalında yarışmaları bu stadyumda düzenlenmiştir. Olimpiyat oyunlarına damga vuran olay ise 1979 yılında Sovyetler Birliği’nin Afganistan’ı işgal etmesi ve bunun sonucunda başta Amerika Birleşik Devletleri, Japonya ve Batı Almanya olmak üzere, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 62 ülkenin oyunları boykot ederek katılmaması olmuştur. Boykotlar nedeniyle katılan ülke sayısı 80 ülke ile sınırlı kalmış ve Sovyetler Birliği madalya sıralamasında önemli bir avantaj yakalayarak toplamda 195 madalya ile ilk sırada yer almıştır.

1996 – 97 yılları arasında UEFA Kriterleri’ne uyum sağlamak amacıyla tadilat yapılmıştır. Bu kapsamda tribünlerin üstü çatı ile kapatılmış ve tamamı koltuklandırılarak kapasite 78.360 kişiye düşürülmüştür. Yenilenen stadyum, Mayıs 1999’da dönemin UEFA Başkanı Lennart Johansson tarafından 5 yıldızlı stadyum unvanı ile onurlandırılmıştır.

Yenilenen stadyumda düzenlenen ilk organizasyon 1999 UEFA Kupası Final Maçı’dır. 12 Mayıs 1999 tarihinde İtalya’nın Parma FC takımı ile Fransa’nın Olympique de Marseille takımı arasında oynanan maçı Parma 3 – 0 gibi net bir skorla kazanarak kupanın sahibi olmuştur. 21 Mayıs 2008 tarihinde ise UEFA Şampiyonlar Ligi Final Maçı yine bu stadyumda oynanmıştır. İngiltere’nin iki büyük kulübü Manchester United FC ve Chelsea FC takımlarının karşılaşmasında doksan dakika 1 – 1 eşitlik ile sonuçlanmıştır. Uzatma bölümlerinde skor tabelasında değişiklik olmayınca seri penaltı atışlarına geçilmiş ve 7 – 6’lık skorla gülen taraf Manchester United olmuştur. Bu maç ile ilgili ilginç bir anekdot ise iklim şartları nedeniyle suni çim olan zemin sırf bu maç için doğal çime dönüştürülmüştür.

Futbol tarihine geçen trajedik olaylardan biri olan “Luzhniki Felaketi” bu stadyumda yaşanmıştır. 20 Ekim 1982’de UEFA Kupası İkinci Tur İlk Maçı’nda SSCB’nin FC Spartak Moskova takımı ile Hollanda’nın HFC Konum takımı karşılaşmış ve maçı Spartak Moskova 2 – 0 kazanmıştır. Felaket anı ise Spartak Moskova’nın ikinci golü bulduğu dakikadır. Maçın 1 – 0 biteceğini düşünüp tribünleri terk etmeye başlayan taraftarlar, gol olduğunu duyarak geriye dönmüş ve o sırada çıkış kapısına doğru ilerleyen kalabalıkla karşılaşmıştır. Oluşan panik ve izdihamda ezilmeler sonucu -resmi kaynaklara göre- 66 kişi yaşamını yitirmiştir. Facianın 10. Yıldönümünde stadyuma yakın bir yere hayatını kaybedenleri anma amacıyla bir anıt dikilmiştir. 25. Yıldönümü olan 20 Ekim 2007’de ise iki takımın o tarihte kadrosunda olan oyuncuları ölenleri anma adına maç yapmışlardır.

Luzhniki Stadyumu’nda spor müsabakalarının dışında eğlence ve konser organizasyonları da düzenlenmiştir. Dünyaca ünlü sanatçı ve müzik grupları yurt dışı turneleri kapsamında burada konser vermiştir. Bon Jovi, Scorpions, Michael Jackson, The Rolling Stones, Madonna, Metallica, Red Hot Chili Peppers ve U2 bunlardan sadece birkaçıdır.

2018 FIFA Dünya Kupası’nın açılış ve final olmak üzere bazı karşılaşmalarının oynanacağı stadyumda şu an yenileme çalışmaları yapılmaktadır. 2014 yılında başlanan çalışmalar kapsamında stadyum baştan aşağı elden geçirilip koşu pistleri üzerine konulacak portatif tribünlerle birlikte kapasitesi 90.000 kişiye yükseltilecektir. Çalışmaların 2016 yılının sonuna kadar tamamlanması öngörülmektedir.